واکنش های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی دو گونه ی صنوبر شالک (populus nigra l.) و سپیدار (populus alba l.) به آلودگی سربی

شناسایی و مقایسه ی پاسخ های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی گونه های مختلف به آلودگی سربی می تواند منجر به انتخاب گونه ی مناسب و یا ارتقای عملکرد آن در کارهای اصلاحی گردد. به این منظور پاسخ های نونهال های دو گونه ی شالک (p. nigra) و سپیدار (p. alba) تحت تیمارهای مختلف سرب (15، 45 و 90 ppm) در محیط کشت آبی مورد بررسی قرار گرفت و پاسخ های فیزیولوژیکی (محتوای نسبی آب، نرخ نشت الکترولیت ها، عملکرد فتوسیستم 2 و تبادلات گازی) و بیوشیمیایی (رنگدانه های گیاهی، پرولین، گلوکز و مالون دی آلدهید) در دو گونه مقایسه شد. نتایج نشان داد که ماکزیمم هدایت الکتریکی در برگ هر دو گونه در تیمار شدید افزایش یافت اما تنها در گونه ی شالک افزایش غلظت سرب در تیمار شدید با افزایش نرخ نشت الکترولیتی همراه بود. محتوای نسبی آب بافت ها در هر دو گونه ثابت ماند درحالیکه افزایش سرب در تیمار شدید موجب کاهش هدایت روزنه ای در گونه سپیدار شد و تاثیری بر گونه ی شالک نداشت. هر دو گونه قادر به حفظ عملکرد فتوسیستم 2 در طول تنش بودند اما نرخ خالص فتوسنتز در گونه ی سپیدار کاهش یافت. محدودیت فتوسنتزی در هر دو گونه با توجه به کاهش کارآیی مصرف آب داخلی (a/gs) مشاهده شد که در گونه ی سپیدار عمدتا از نوع محدودیت روزنه ای و در شالک از نوع محدودیت های غیر روزنه ای بود. از بین پارامتر های مرتبط با رنگدانه های گیاهی تنها نسبت کلروفیل a/b در گونه ی شالک در تیمار تنش شدید سرب افزایش یافت. میزان پرولین در تیمار شدید سرب تنها در گونه ی شالک افزایش یافت. همچنین افزایش غلظت سرب باعث افزایش محتوی گلوکز در تیمار شدید در بافت های ریشه و برگ نهال های هر دو گونه گردید.